W tym przypadku tęsknota była siłą budującą, prowadzącą do celu. Z moich rozważań wynika, że tęsknota może mieć różne oblicza i siłę. Tęsknota połączona z nadzieją i prawdziwą miłością jest niewątpliwie emocją budującą ludzkie życie. Pozwala opracować dobry plan i ostatecznie osiągnąć cel, o czym opowiada Homer.

Tytuł: Dziady cz. III Autor: Adam Mickiewicz Czas i miejsce powstania: wiosna 1832r. w Dreźnie (stąd Dziady drezdeńskie), wydana w IV tomie Poezji w październiku 1832r. w Paryżu Czas i miejsce akcji: Początek akcji: 1listopada 1823r. Wilno, ul. Ostrobramska, cela w klasztorze Bazylianów (Prolog) Koniec akcji: 1 listopada 1824r. noc Dziadów, cmentarz (ostatnia scena) Prolog i ostatnia scena spinają cały utwór w klamrę. Polifoniczny rytm zdarzeń – jednoczesne rozgrywanie się wydarzeń, dziejących się w różnych przyczynowo-skutkowy został zastąpiony polifonią zdarzeń, ich wzajemnym przenikaniem się i nakładaniem. Prolog i scena IX – 1 listopada 1832r. (Wszystkich Świętych) scena I, II, III – Wigilia Świąt Bożego Narodzenia scena IV – tj II (scena IV powiązana z VI) scena V – kontynuacja III scena VII – VIII grudzień 1823r. Miejsce akcji: więzienie, okolice Lwowa, Warszawa, cela księdza Piotra, pałac Senatora Nowosilcowa w Wilnie (koszmary przenoszą nas do pałacu carskiego Mikołaja I), cmentarz a także droga do Rosji i Petersburg (Ustęp, 1824r.) Geneza III cz. Dziadów: Mickiewicz do Lewelewa w maju 1832r. o Dziadach cz. III napisał: …”To dzieło uważam jako kontynuację wojny, którą teraz kiedy miecze schowane dalej trzeba piórami prowadzić„… Utwór został zadedykowany przyjaciołom z okresu wileńsko-kowieńskiego: Jan Sobolewski, Feliks Kółakowski, Cyprian Daszkiewicz. Powstał aby ocalić od zapomnienia tych, którzy już wcześniej byli prześladowani i stracili życie w obronie ojczyzny. Dotyczy prześladowań młodzieży w Wilnie. Autor chce wskazać, że nie tylko powstańcy walczyli o obronę kraju, walczono już wcześniej. Utwór jest hołdem dla młodych bojowników, którzy walczyli o wolność kraju i jednocześnie zapowiedzią kontynuowania walki. Autor nadał przyczynom upadku powstania sens metafizyczny ale mimo wszystko budzący nadzieję. Można odnieść wrażenie, że Mickiewicz usprawiedliwia się, że nie walczył w powstaniu listopadowym. W kwietniu 1831r. opuścił Włochy i przez Paryż udał się do Wielkopolski. Nie udało mu się jednak przekroczyć granicy dzielącej zabór pruski od rosyjskiego. Zarzucano mu, że sprzeniewierzył się ideałom i udał się na emigrację. Mesjanizm – wiara, że Polska jest Chrystusem narodów. Pojawia się w przedmowie i później w samym utworze. Bohaterowie III cz. Dziadów: Postacie historyczne: Członkowie Towarzystwa Filomatów i Filaretów: Tomasz Zan Ignacy Domejko = Żegota Adolf Januszkiewicz Jakub Jagiełło Antoni Frejend Feliks Kółakowski Adam Suzin Jan Sobolewski Onufry Pietraszkiewicz = Jacek Wierni carowi: Senator Nowosilcow Doktor = August Bécu – ojczym Leon Bajkow Wacław Pelikan Postacie fikcyjne: duchy dobre i złe, czyli aniołowie i diabły Konrad – poeta i więzień zamknięty w klasztorze Bazylianów w celi, w prologu Gustaw (załamany kochanek z Dziadów staje się Konradem (buntownikiem) a w Ustępie Konrad przemienia się w Pielgrzyma (pokornego zesłańca) Ksiądz Piotr – bernardyn pełniący obowiązki więziennego kapelana w Wilnie, opiekuje się więźniami Struktura dramatu Dziady cz. III: Prolog (1 listopad 1823r.) Akt I Scena I Scena więzienna (24 grudzień 1823r.) Scena II Wielka Improwizacja Scena III Egzorcyzmy Scena IV Widzenie Ewy (dom wiejski pod Lwowem) Scena V Widzenie księdza Piotra Scena VI Sen Senatora Scena VII Salon warszawski Scena VIII Pan Senator (bal) Scena IX Noc Dziadów Dziadów części III ustęp Droga do Rosji Przedmieścia stolicy Petersburg Pomnik Piotra Wielkiego Przegląd wojska Oleszkiewicz (dzień przed powodzią petersburską 1824) Do przyjaciół Moskali Streszczenie: Prolog – Wilno, cela w klasztorze Bazylianów przerobionym na więzienie, 1 listopada 1823r. Osoby: Więzień, Anioł Stróż, Duchy nocne, Aniołowie, Duch Kończy się noc. Więzień śpi niespokojnie, gdyż duchy walczą o niego między sobą. Bohater pisze po łacinie węglem na ścianie słowa: Gustaw zmarł 1 listopada 1823r. Tu narodził się Konrad 1 listopada 1823r. Akt I Scena I. Scena więzienna – Więzienny korytarz, cela Konrada we wieczór wigilijny. Osoby: Jakub, Adolf, Żegota, Konrad, Ksiądz Lwowicz, Sobolewski, Frejend, Tomasz, Feliks Kółakowski, Suzin, Jacek, Józef, Jankowski oraz Kapral. Spotkanie więźniów w celi Konrada dzięki życzliwości kaprala (Polak). Opowiadanie o warunkach panujących we więzieniu. Jan Sobolewski opisuje odjazd młodzieży wywożonej na Syberię. Żegota cytuje bajkę o diable, który chcąc zniszczyć ziarno zakopał je w ziemi. Więźniowie śpiewają pieśń z refrenem Konrada o zemście. Więźniowie uchodzą do cel. Scena II. Wielka Improwizacja – Osoby: Konrad i duchy Konrad rozmawia z Bogiem, który mu nie odpowiada, więc zaczyna bluźnić, wyzywając stwórcę na pojedynek. Konrada opętał diabeł, który nazywa Boga carem świata. Bohater omdlewa. Scena III. Egzorcyzmy Osoby: Kapral, Ksiądz Piotr, Więzień, Konrad, Duch, Aniołowie, Archaniołowie Kapral sprowadza ks. Piotra, który odprawia egzorcyzmy i wypędza diabła. Bunt Konrada zrodził się z miłości do narody. Scena IV. Widzenie Ewy – dom wiejski pod Lwowem. Osoby: Ewa, Marcelina, Aniołowie. Niewinna Ewa zasypia modląc się za prześladowanych litewskich uczniów, których car niszczy jak Herod. Odwiedzają ją anioły i plotą kwietny wianek. Przerywa widzenie w którym łączą się z Bogiem. Scena V. – Widzenie Księdza Piotra – cela księdza. Osoby: Ksiądz Piotr, Aniołowie Ks. Piotr ma wizję historii narodowych cierpień i objawia mu się ich sens. Dzieje Polski to lost Chrystusa. Naród umiera na krzyżu zaborów, a potem zmartwychwstanie, czyli odzyska wolność. Ma także widzenie młodego obrońcy wywiezionego na Syberię, noszącego mistyczne imię Czterdzieści i cztery. Scena VI. Sen senatora – sypialnia Senatora. Osoby: Senator, Diabły, Belzebub Diabły dręczą koszmarami senatora Nowosilcowa. Car wyróżnia senatora, zazdroszczą mu dworzanie, potem jednak przychodzi do przedpokoju i okazuje niezadowolenie, z czego szydzą dworzanie, gdyż Nowosilcow wypadł z łaski i nie może tego znieść. Scena VII. Salon warszawski Osoby: Zenon Niemojewski, Adolf, Hrabia, Francuz, Damy, Kamerdyner, Szambelan, kilku Polaków, Jenerał, Literaci, Oficer, Mistrz ceremonii, Panna, Wysocki W salonie są dwie grupy ludzi: kilku młodych ludzi i dwóch starych Polaków rozmawiających o prześladowaniach na Litwie oraz urzędnicy, damy, oficerowie, literaci, żałują że Nowosilcow wyjechał, gdyż nikt nie potrafił urządzać takich przyjęć jak on. Nagle młoda dama prosi o wysłuchanie opowieści o Cichowskim, który był długo torturowany (wykluczenie literata, opisać tę historię czy nie). Scena VIII. Pan Senator – mieszkanie Senatora w Wilnie. Osoby: Senator, Doktor, Szambelan, Lokaj, Sekretarz, Pelikan, Bajkow, Damy, Pani Rollison, Kmitowa, Panna, Ksiądz Piotr, Pni Gubernatorowa, pani Sowietnikowa, Pani Jenerałowa, Księżna Nowosilcow omawia bieżące sprawy tzn. 300 kijów Rollinsona. Nagle przychodzi pani Rollinson i prosi o widzenie z synem lub dopuszczenie do niego księdza Piotra. Senator udaje, że nic nie wie o chłopcu i odprawia starszą panią ale zatrzymuje księdza, który ostrzega ich przed karą. Rozpoczyna się bal. Wpada pani Rollinson, której syna wypchnięto przez okno. Słychać też grzmot, to piorun zabił Doktora. Goście uciekają, a Senator pozwala ks. Piotrowi iść do Rollinsona, który jeszcze żyje. Bernardyn mija Konrada prowadzonego na przesłuchanie, przepowiada mu daleką podróż i radzi odszukać mędrca. Scena IX Noc dziadów – cmentarz z widoczną kaplicą. Osoby: Guślarz, Kobieta, Widmo Na cmentarzu odbywa się obrzęd Dziadów. Kobieta i Guślarz widzą widma Doktora i Bajkowa. Guślarz bezskutecznie wzywa ducha kochanka Kobiety. O świcie rozpoznaje swego miłego wywożonego kobitkami na północ wśród zesłańców. Dziadów część III. Ustęp – Droga do Rosji Konrad jak Pielgrzym wyjeżdża do Petersburga, gdzie spotyka zapowiadanego przez księdza człowieka, wraz z którym ogląda pomnik – kaskadę tyraństwa (Pomnik Piotra Wielkiego). Później obserwujemy paradę wojskową, jako symbol porządku (Przegląd wojska) i słyszymy przepowiednię kary bożej – powodzi petersburskiej z 1824r. (Oleszkiewicz). Utwór kończy wiersz Do przyjaciół moskali w którym Mickiewicz pisze o swej poezji, że ona zrze i pali nie was, lecz wasze okowy. Postawa młodzieży polskiej wobec caratu w świetle Dziadów Scena I – Więźniowie udają się do celi Konrada, która przyległo do Kościoła. Nie będzie więc słychać rozmów więźniów bo jest msza. Spotkanie było możliwe dzięki zaprzyjaźnionemu kapralowi. Więźniowie opowiadają Żegocie (nowo przybyłemu więźniowi) o warunkach w więźniu, w ten sposób poznajemy realia przebywania w areszcie. Jedzenie jest obrzydliwe lub nie ma go wcale. Stosowano tortury, wielogodzinne przesłuchania, głodzenie, donosiciele, szpiedzy, tajne sądy i wyroki. Frejend szydzi z Tomasza, który wypowiada ważne kwestie. Tomasz prezentuje postawę prometejską. Postawa młodzieży – patriotyzm, odwaga, męstwo, altruizm. Jan relacjonuje wieści zza muru. Wspomina Janczewskiego, który został wysłany na Syberię. Z małego chłopca stał się mężczyzną, krzyczy odważnie: Jeszcze Polska nie zginęła. Dzieje Cichowskiego Scena VII Salon warszawski – Zebrani słuchają opowieści o Cichowskim, w tym czasie Szambelan wychodzi (nie chce słuchać.) O Cichowskim opowiada jego przyjaciel Adolf, który znał go jeszcze w dzieciństwie. Pamięta go jako przystojnego, młodego, żywego, dowcipnego człowieka, będącego duszą towarzystwa i kochającego dzieci. Znałem go będąc dzieckiem; – był on wtenczas młody,Żywy, dowcipny,wesól i sławny z urody;Był duszą towarzystwa; gdzie się tylko zjawił,Wszystkich opowiadaniem i żartami bawił;Lubił dzieci i często brał mię na kolana,U dzieci miał on tytuł „wesołego pana”.Pamiętam włosy jego, – nieraz ręce mojePlątałem w jasnych włosów kędzierzawe pamiętam, – musiał być wesoły, niewinny,Bo kiedy patrzył na nas, zdawał się dziecinny;I patrząc na nas, wabił nas do swej źrenicy,Patrząc nań, myśleliśmy, ześmy wtenczas miał się żenić; – pomnę, ze przynosiłDzieciom dary swej przyszłej i na ślub nas prosił. Cichowski niespodziewanie znika pewnego dnia. Władze oficjalnie stwierdziły, że utonął i na dowód tego pokazano żonie płaszcz znaleziony nad Wisłą, rzekomo należących do Cichowskiego. Kobieta rozpoznała jako płaszcz męża, zwłok jednak nie znaleziono. Po 3 latach, jednego z wieczorów kolumna więźniów przechodziła z więzienia do pałacu belwederskiego. Zapytani kim są wymienili swoje nazwiska, padło także nazwisko Cichowski, o czym nazajutrz powiadomiono jego żonę. Na wieść o tym żona rozpoczęła starania o uwolnienie męża. Zaczęła pisać listy, prosiła i błagała lecz nic to nie dawało. Minęły kolejne trzy lata, kiedy to mówiono na mieście, że Cichowski żyje i jest torturowany ale nie chce się przyznać. Przez wiele nocy nie dawano mu spać, karmiono śledziami i nie dawano mu pić, pojono opium, straszono, nic jednak nie wyjawił. Że mu przez wiele nocy spać nie dozwolano,Że karmiono śledziami i pić nie dawano;Że pojono opijum, nasyłano strachy,Larwy; że łoskotano w podeszwy, pod pachy – Niczego jednak nie osiągnęła. Jednak pewnego wieczoru do domu jego żony przyszli oficerowie, którzy przyprowadzili jej męża. Kazali podpisać dokumenty, że wrócił żywy z Belwederu, zabronili cokolwiek mówić i zniknęli. Adolf słysząc nowinę o powrocie przyjaciela pragnie go dowiedzieć, lecz nie może bo pod domem Cichowskiego stoi policja. Później jednak sam Cichowski go nie przyjmuje, gdyż jest zbyt słaby. W końcu spotyka przyjaciela, lecz go nie poznaje. Strasznie zmieniony, blady, niezdrowo otyły, pożółkły, z przerażenia chowa się w pokoju, unika ludzi i rozmów z nimi, jego oczy są przepełnione żalem i strachem. Utył, ale to była okropna otyłość:Wydęła go zła strawa i powietrza zgnilość;Policzki mu nabrzmiały, pożółkły i zbladły,W czole zmarszczki półwieku, włosy wszystkie spadły. Po miesiącu znowu spotyka Cichowskiego, liczy że będzie z nim lepiej, lecz nic się nie zmienia, Krzycząc zawsze dwa słowa: „Nic nie wiem, nie powiem!” . Adolf myślał, że Cichowski wszystko mu opowie, gdzie był, co widział, lecz on twierdzi, że już nie pamięta. Przeszłą niewolę lubią opiewać więźniowie;Myśliłem, że on ją nam najlepiej opowie,Wyda na jaw spod ziemi i spod straży zbirówDzieje swe, dzieje wszystkich Polski bohatyrów: –Bo teraz Polska żyje, kwitnie w ziemi cieniach,Jej dzieje na Sybirze, w twierdzach i cóż on na pytania moje odpowiedział?Że o swoich cierpieniach sam już nic nie wiedział,Nie pomniał. – Jego pamięć zapisana całaJak księga herkulańska pod ziemią sczerniała:Sam autor zmartwychwstały nie umie w niej czytać,Rzekł tylko: „Będę o to Pana Boga pytać,On to wszystko zapisał, wszystko mnie opowie”. Postać Cichowskiego jest tragiczna, to prawdziwy bohater. Człowiek cierpiący i ideał patrioty. Dramat romantycznego bohatera na podstawie Dziadów cz. III: W prologu poznajemy więźnia. Z uwagi na datę zaczyna rozmyślać o swoim życiu, zmiana zewnętrzna to zapis na ścianie i zmiana imienia. Przemienił się z romantycznego kochanka w bojownika, o sprawę narodową. Pojawiają się oniryczne momenty (duchy), wprowadzają elementy metafizyczne. Zastanawia się nad sensem wszechświata – rozmyślania egzystencjalne, kosmologiczny typ tych rozważań. Konrad będzie wolny pozornie, jest nieszczęśliwy bo będzie musiał wyjechać z ojczyzny. On jest poetą, a jego dzieło musi mieć odbiorców w narodzie. Będzie wolny ale nie będzie mógł jako poeta znaleźć słuchaczy, których ma zachęcić do walki. Końcowa wypowiedź ducha utwierdza go w przekonaniu, że ma siłę i dobrze robi, znajdzie na tyle siły aby walczyć o ojczyznę. Wystarczy aby dobra myśl zrodziła się w głowie, a zwycięstwo jest gwarantowane. To od nas zależy, czy myśl będzie kreatywna czy negatywna. Konrad jest poetą, mówi do ludzi, śpiewa im, ale nikt go nie rozumie. Czuje się wyjątkową postacią i dlatego ma świadomość, że nikt go nie rozumie. Ludzie odbierają poezją powierzchownie. Rezygnuje z ludzi jako złych odbiorów, zwraca się do Boga i natury, są to autorytety wyższe. Następnie zmiana formy na apostrofę do Boga i natury. Opisuje swoją twórczość, to jak powstają jego wiersze. Potem opowiada o ich charakterze, jest to poezja porywająca. Ma poczucie, że jest nieśmiertelny jako poeta. Uważa się za stworzenie doskonalsze od Boga, wyzywa Go. Jest bardzo zadowolony z własnej twórczości. Gardzi słuchaczami a nawet innymi twórcami, mędrcami i poetami. Stwierdza, że jest szczególny czas. Przywołuje motyw Samsona, który jest metaforyczną postacią prezentującą postawę altruistyczną. Jest łącznikiem pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Wskazuje na swoją miłość do ojczyzny, co prowadzi go do Boga. Chce zadziwić cały świat, prosi Boga o radę. Przyszedł mądry w doświadczenia wieków poprzednich, ma siłę która daje miłość. Przychodzi do Boga by prosić go o władzę nad duszami. Znowu czyni wyrzut Bogu, zarzuca mu bierność. Bóg mu jednak nie odpowiada, więc Konrad ironizuje i bluźni. Ludzi poznają Boga metodą nauki, empiryzmu. Mówi o nietrwałości, przemijalności, kruchości świata, jest to fragment pesymistyczny. Toczy się walka mocy złych i dobrych o duszę bohatera. Zmienność jego nastrojów zwraca uwagę na walkę wewnętrzną. Mówi o swojej nieszczęśliwej miłości, kiedy to nie wystąpił przeciwko Bogu, ale teraz występuje przeciw niemu bo chodzi o dobro całego narodu. Znowu pojawiają się myśli bluźniercze. Jest bohaterem, który cierpi za ojczyznę. Porównuje swoje cierpienie do cierpienia synowskiego, kiedy patrzy na torturowanego ojca. Bohater nie postępuje zgodnie z wiarą, lecz zgodnie z rozumem, jest zirytowany milczeniem i ignorancją Boga. Napięcie się wzmaga. Wyraźnie oskarża Boga, nazywa go diabłem, carem. Kończąc myśl Konrada byłoby to najgorsze bluźnierstwo, ma szansę na odkupienie. Nasz bohater przegrał – omdlewa. Jego zwycięstwo leży jednak w sferze ducha. Prezentuje postawę prometejską. Postawił na szali cenę życia wiecznego, w imię miłości do ojczyzny. Bóg zignorował Konrada, który przyjął postawę buntownika. Przeciwną postawą cechował się ks. Piotr, był pełen pokory i uniżoności. Wizja przyszłych losów Polski w Widzeniu ks. Piotra: Widzenie – scena metafizyczna. Car nazywany jest Herodem. Podobnie jak Herod zabijał dzieci, tak car zabijał młodzież, która była wiedziona różnymi drogami do więzienia. Oboje obawiali się ograniczenia swojej władzy. Zbawicielem określa cyfrę 44, która jest aluzją do Konrada. Gdy inni zostali straceni, on uszedł. Piłat zostaje przywołany w postaci Gola (nawiązanie do Kongresu Wiedeńskiego). Polska cierniowa korona, to korona na głowie cara. Droga krzyżowa to cierpienia Polaków poz zaborami. Polska jest jak Chrystus, cierpi i niesie ten krzyż. Cierpienie to ma spełnić pewną funkcję, inne narody Europy dzięki niemu się wyzwolę. Pojawia się mesjanizm, Polska mesjaszem narodów. Kolejną tragedią narodu polskiego było powstanie listopadowe, to aluzja do przebitego boku Jezusa. Emigranci mają prawo podejrzewać, że Bóg ich opuścił. Zapowiada zmartwychwstanie Polski. Nastąpi oczyszczenie Europy, odpuszczenie grzechów. Cały świat poprzez śmierć polskiego narodu zostanie oczyszczony. Mówi o wielkości przyszłej Polski. Wizja Polski jest bardzo optymistyczna. Obraz społeczeństwa polskiego w Dziadów cz. III: Sceny VII i I charakteryzują społeczeństwo polskie. Scena VII – Towarzystwo stolikowe, arystokracja i damy wielkiego tonu. Towarzystwo kosmopolityczne, mówią po francusku, rozmawiają o balach i przyjęciach. Są niezadowoleni ze złej organizacji balu, poruszają błahe tematy, obce są im sprawy narodowe. To, że siedzą prezentuje ich bierność. – Przy drzwiach stoją ludzie wyraźnie nastawieni patriotycznie, interesują się tym co dzieje się w kraju. Po skończonej rozmowie wychodzą, a domyślamy się, że wyjadą i będą czynnie działać. Stoją, więc są przygotowani do wyjścia i działania. Zdają sobie sprawę z tego jakie jest społeczeństwo, są zaangażowani w sprawy narodowe. Nasz naród jak lawa: z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi. Spór o literaturę w utworze A. Mickiewicza: Wkrótce po zakończeniu opowieści o Cichowskim, młoda dama zadaje pytanie: dlaczego takich tematów jak sytuacja Cichowskiego literatura nie porusza? W odpowiedzi usłyszała, że tego typu opowieści nie leżą w charakterze narodu polskiego. Obecni w salonie to pseudodemokraci. Literatura musi przekazywać treści ważne, a nie zajmować się błahą tematyką. Należy pisać o sprawach teraźniejszych. Literatura musi oddawać nastroje społeczne, przedstawiać sprawy ważne i teraźniejsze. To poglądy na literaturę Mickiewicza i innych romantyków. Towarzystwo stolikowe to: Senator, Bajkow, Pelikan. Uznali zabory za doskonałą okazję, aby się wzbogacić. Pochlebiają Senatorowi Nowosilcowowi i walczą o jego względy. Zostali wyraźnie potępienie przez Mickiewicza. Celem Senatora jest być w łasce cara, przeżywa straszne męczarnie, gdy wydaje mu się, że wszyscy odwracają się od niego. Zakończenie – Kobieta prosi Guślarza, aby przywołał jej kochanka (zmienił imię i żyje), ale ten nie może przybyć. Bohater cierpi z powodu ojczyzny. Ma czarne znamię, które może oznaczać myśl samobójczą lub Mickiewicz opuszczający Wilno czuł się zdrajcą, gdyż podpisał dokument wierności carowi. Wielka Improwizacja – patriotyzm Konrada: Ja czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę, Cóż ty większego mogłeś zrobić – Boże? Lecz jestem człowiek, i tam na ziemi me ciało kochałem tam, w ojczyźnie serce me zostało Dałeś mnie najkrótsze życie I najmocniejsze uczucie Jestem na ziemi sercem wielkim ludem z bratem Mam ja za sobą wojska i mocy i trony Jeśli ja będę bluźnierca Ja wydam Tobie krwawą bitwę niźli Szatan: On walczył na rozumy, ja wyzwę na serca. Ja cierpiał, kochał w mękach i miłości wzrosłem Kiedyś mnie wydarł osobiste szczęście Na własnej piersi ja skrwawiłem pięść Przeciw niebu ich nie wzniosłem. Nazywam się Milijon – bo za milijony kocham i ciepię katusze, Patrzę na ojczyznę biedną, Jak na ojca wplecionego w koło Czuję całego cierpienia narodu Jak matka czuję w łonie bole swego płodu Wiedź, że uczucie spali czego myśli nie złamie Ile krwi tylko ludzie widzą w mojej twarzy Tyle tylko z mych uczuć dostrzegana w mych pieśniach Tam zemsta: zemsta, zemsta za wroga z Bogiem i choćby bez Boga 3

„Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe; Która z refleksji dotyczących moralności zapisana w „Dziadach” cz. II jest dla Ciebie najistotniejsza i z jakiego powodu? Swoje zdanie wyraź poprzez rozprawkę. Zastosuj odniesienie do autorytetów moralnych. Dlaczego Papkin to bohater komiczny? – rozprawka. Teza za 0 punktów to niestety przekreślenie matury. Jak zatem napisać poprawnie tezę? Na szczęście nie jest to trudne 🙂 Żeby jednak to zrobić, trzeba zrozumieć, na czym polega teza i cała rozprawka. Rozprawka to taka forma wypowiedzi, która dowodzi, że postawiliście słuszną tezę. No właśnie! Może zatem należy „odwrócić” sytuację i zacząć od argumentów? Za chwilę pokażę Wam na przykładzie matury 2019 jak to zrobić. Pytanie maturalne brzmiało: Czym dla człowieka może być wolność? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu „Dziadów” cz. III, całego dramatu Adama Mickiewicza oraz wybranego tekstu kultury. Nasza teza to odpowiedź na pytanie – Czym dla człowieka jest wolność. Niby proste, ale skąd to mamy wiedzieć…? Zaczynamy od przeczytania fragmentu i zastanowienia się, czym dla tego człowieka – Więźnia – jest wolność. Każdy z Was może wyczytać coś innego. Pewne jest, że wolność jest dla niego ważna, ale nie cieszy się z niej, gdyż jego kraj nie jest wolny. Nawet, jeśli nie „wyłapaliście” drugiej części, to wiecie, że wolność jest dla niego ważna. I tyle z pierwszego argumentu. Drugim etapem jest odwołanie do III cz. „Dziadów” (bo one są całością lektury, żadna inna część). Co wyczytamy o wolności? Możliwości jest wiele. Z pewnością wolni chcą być ci wszyscy, którzy są osadzeni. Nie wiedzą przecież, czemu zostali zamknięci. Wolność jest też ważną sprawą dla Konrada. Jest zły na Boga, że ten nie dał wolności jego krajowi. Czym zatem jest wolność? Czymś istotnym. Teraz czas na inne dzieło. Dobrze wziąć literaturę obozową. Świetnie nadaje się do tego „Inny świat”. Możecie także powołać się na jakiś film, który znacie, a w którym ten problem jest poruszany. Zastanówcie się, jak tam jest poruszany ten problem. Czym dla bohatera jest wolność? Bez wątpienia będzie czymś ważnym. Przecież gdyby tak nie było, nie przyszedłby Wam ten argument do głowy. Odpowiedź na pytanie jest Waszą tezą. Może brzmieć najprościej. Dla każdego człowieka wolność może być czymś innym, ale zawsze jest czymś ważnym, istotnym. To najprostsza teza. Banalna, prawda? Ale wystarcza, by dostać za nią co najmniej 3 pkt. Zatem – pomyśl najpierw nad tym, co wynika z argumentów i dopiero potem napisz tezę. Wtedy oczywistym będzie, że teza jest odpowiedzią na pytanie i nie może być to teza zła. Możesz też postawić hipotezę. To właśnie pytanie zadane na początku. Potem rozważasz, to, co pisałam o poszczególnych argumentach. Na końcu piszesz tezę. Dokładnie odpowiadasz na pytania – czym jest wolność. Jeśli pytanie daje Ci możliwość wyboru – tak, jak na maturze 2017 – Praca – pasja czy obowiązek? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi, planety ludzi Antoine’a de Saint-Exupéry’ego oraz do wybranych tekstów kultury. W takim przypadku możesz odpowiedzieć tezą – Praca to pasja. Lub inną tezą – Praca to obowiązek. Tezę możesz połączyć, to teza ambiwalentna. Będzie brzmiała – Praca może być zarówno pasją, jak i obowiązkiem. Możesz też zastosować hipotezę. Mam nadzieję, że już rozumiesz czym jest teza. 🙂 Jeśli masz pytania skontaktuj się ze mną tu lub na Facebooku. Przejdź do rozprawki maturalnej Przejdź do interpretacji wiersza
,,Samotność – czasami się ją wybiera, czasami ona wybiera nas’’ Samotność to stan, w którym człowiek funkcjonuje bez towarzystwa innych ludzi. Osoba samotna zwykle jest nieszczęśliwa, czuje się niespełniona i brakuje jej w życiu ważnego elementu.
W menu strony znajdziesz przyciski do poradników omawiających rodzaje rozprawek. Tutaj najważniejsze dane z “Informatora o egzaminie maturalnym” CKE z roku 2014/2015. [Link do Informatora w pdf na stronie CKE.] Rozprawka problemowa – matura podstawowa (PP) A Sformułowanie stanowiska wobec problemu podanego w poleceniu B Uzasadnienie stanowiska C Poprawność rzeczowa D Zamysł Kompozycyjny E Spójność lokalna F Styl tekstu G Poprawność językowa H Poprawność zapisu 6 Stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu 18 Uzasadnienie trafne, szerokie i pogłębione 4 Brak błędów rzeczowych 6 Kompozycja funkcjonalna 2 Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności 4 Styl stosowny 6 Brak błędów lub nieliczne błędy nierażące 4 Zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące. 12 Uzasadnienie trafne i szerokie 3 Stanowisko jest częściowo adekwatne do problemu podanego w poleceniu 8 Uzasadnienie trafne, ale wąskie 2 Nie więcej niż jeden błąd rzeczowy 3 Zaburzenia w funkcjonalności kompozycji 1 Znaczne zaburzenia spójności 2 Styl częściowo stosowny 3 Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące 2 Liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 4 Uzasadnienie częściowe 0 Stanowisko nieadekwatne lub brak stanowiska 0 Brak uzasadnienia stanowiska 0 Błędy rzeczowe 0 Bral zamysłu kompozycyjnego 0 Wypowiedź niespójna 0 Styl niestosowny 0 Liczne błędy rażące 0 Liczne błędy rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę – zdający otrzymuje 0 punktów. Więcej o kryteriach oceny rozprawki z Informatora CKE Objaśnienia dotyczące kryteriów oceny rozprawki A. Sformułowanie stanowiska (np. w postaci tezy lub hipotezy). Zdający powinien zrozumieć problem postawiony w poleceniu i sformułować stanowisko będące rozwiązaniem problemu. Stanowisko jest oceniane ze względu na to, czy jest udaną próbą rozwiązania problemu. Adekwatność to odpowiedniość (zgodność, współmierność) stanowiska i problemu (zdający może się zgodzić, nie zgodzić, zachować postawę ambiwalentną wobec istoty problemu). Sformułowanie stanowiska będącego częściowo udaną próbą rozwiązania problemu jest skutkiem niepełnego zrozumienia problemu lub niepełnego zrozumienia tekstu. Wypowiedź argumentacyjna, w której brak stanowiska, może zawierać jedynie streszczenie tekstu, biografię autora itp. lub rozwijać myśli niezwiązane z poleceniem. Sformułowanie stanowiska nie musi stanowić wyodrębnionej części rozprawki. B. Uzasadnienie stanowiska jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne, czy jest szerokie i czy jest pogłębione. Uzasadnienie nie musi być graficznie wyodrębnioną częścią rozprawki. Uzasadnienie pogłębione to uzasadnienie, w którym zdający wnikliwie odniósł się w rozwinięciu do wszystkich elementów polecenia. Uzasadnienie trafne zawiera logicznie poprawne argumenty (czyli stwierdzenia poparte przykładami) za przyjętym rozwiązaniem problemu. Szerokość uzasadnienia ocenia się na podstawie tego, czy zdający w swojej wypowiedzi odniósł się do wszystkich elementów wskazanych w poleceniu. Uzasadnienie jest szerokie, jeśli zdający trafnie odniósł się do wszystkich elementów wskazanych w poleceniu. Uzasadnienie jest wąskie, jeśli zdający trafnie odniósł się tylko do niektórych elementów wskazanych w poleceniu (np. nie odniósł się do podanego w zadaniu tekstu lub nie przywołał innego tekstu kultury). Uzasadnienie jest częściowe, jeżeli (a) niektórych argumentów nie można uznać za logicznie poprawne wobec przyjętego stanowiska lub (b) niektóre argumenty są niepoparte przykładami, lub (c) niektóre argumenty są wzajemnie sprzeczne. Wypowiedź argumentacyjna, w której brak uzasadnienia, nie zawiera logicznie poprawnych argumentów za przyjętym rozwiązaniem problemu lub rozwija myśli niezwiązane ze stanowiskiem. C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na uzasadnienie stanowiska wobec problemu uważa się za usterki, a nie błędy rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione – językowo i graficznie – części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia stanowiska i uzasadniających je argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń). F. Styl tekstu ocenia się ze względu na stosowność. Styl uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszczalne są drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. Styl częściowo stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. Styl jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. Styl wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. Poprawność językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za błędy stylistyczne. H. Poprawność zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę (błędy rażące i nierażące). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego. Plansze poglądowe Rozprawka na 100%Rozprawka na 100%Rozprawka poniżej 50%Rozprawka poniżej 50%Dyskwalifikacja Cele i wymagania (objętość co najmniej 250 wyrazów, podział trójdzielny): Postawienie tezy. Analiza fragmentu w arkuszu – ARGUMENT 1; Odniesienie do całości lektury, z której pochodzi fragment – ARGUMENT 2 (to polecenie może pojawić się tylko w odniesieniu do lektur z gwiazdką – obowiązkowych: zobacz spis lektur Odniesienie do innych lub innego dzieła kultury – ARGUMENT 3 i 4. Zrealizowano wszystkie. Cele i wymagania (objętość co najmniej 250 wyrazów, podział trójdzielny): Pstawienie tezy. Analiza fragmentu w arkuszu – ARGUMENT 1; Odniesienie do innych lub innego dzieła kultury – ARGUMENT 2 i 3. Zrealizowano wszystkie. Cele i wymagania (objętość co najmniej 250 wyrazów, podział trójdzielny): Postawienie tezy. Analiza fragmentu w arkuszu – ARGUMENT 1; Odniesienie do całości lektury, z której pochodzi fragment – ARGUMENT 2; Odniesienie do innych lub innego dzieła kultury – ARGUMENT 3 i 4. Zrealizowano pierwsze i drugie. Cele i wymagania (objętość co najmniej 250 wyrazów, podział trójdzielny): Postawienie tezy. Analiza fragmentu w arkuszu – ARGUMENT 1; Odniesienie do całości lektury, z której pochodzi fragment – ARGUMENT 2; Odniesienie do innych lub innego dzieła kultury – ARGUMENT 3 i 4. Zrealizowano trzecie. Cele i wymagania (objętość co najmniej 250 wyrazów, podział trójdzielny): Postawienie tezy. Analiza fragmentu w arkuszu – ARGUMENT 1; Odniesienie do całości lektury, z której pochodzi fragment – ARGUMENT 2; Odniesienie do innych lub innego dzieła kultury – ARGUMENT 3 i 4. Nie zrealizowano żadnego. Uzyskanie maksymalnej liczby punktów w kategoriach ABC daje gwarancję zdania matury na 100%, jeśli pozostałe kategorie D-H też będą na 100%. Oznaczenia: T – teza i nawiązania do niej; A1, A2, A3, A4 – argumenty; A, B, C – kategorie punktowania, kryteria oceniania. Rozprawka interpretacja utworu poetyckiego – matura podstawowa (PP) A Koncepcja interpretacyjna B Uzasadnienie tezy interpretacyjnej C Poprawność rzeczowa D Zamysł Kompozycyjny E Spójność lokalna F Styl tekstu G Poprawność językowa H Poprawność zapisu 9 Koncepcja niesprzeczna z utworem, spójna i obejmująca sensy niedosłowne 15 Uzasadnienie trafne i pogłębione 4 Brak błędów rzeczowych 6 Kompozycja funkcjonalna 2 Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności 4 Styl stosowny 6 Brak błędów lub nieliczne błędy nierażące 4 Zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące. 6 Koncepcja niesprzeczna z utworem, ale niespójna i/lub obejmująca w większości znaczenia dosłowne 10 Uzasadnienie trafne, ale niepogłębione 2 Nie więcej niż jeden błąd rzeczowy 3 Zaburzenia funkcjonalności kompozycji 1 Znaczne zaburzenia spójności 2 Styl częściowo stosowny 3 Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące 2 Liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 3 Koncepcja częściowo sprzeczna z utworem 5 0 Brak koncepcji lub koncepcja całkowicie sprzeczna z utworem 0 Brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację 0 Błędy rzeczowe 0 Bral zamysłu kompozycyjnego 0 Wypowiedź niespójna 0 Styl niestosowny 0 Liczne błędy rażące 0 Liczne błędy rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę – zdający otrzymuje 0 punktów. Więcej o kryteriach oceny interpretacji utworu poetyckiego z Informatora CKE Objaśnienia dotyczące kryteriów oceny interpretacji utworu poetyckiego A. Koncepcja interpretacyjna jest efektem poszukiwania przez zdającego całościowego sensu utworu, tzn. jest pomysłem na jego odczytanie (wyrażonym np. w postaci tezy lub hipotezy interpretacyjnej). Ocenia się ją ze względu na to, czy jest niesprzeczna z utworem i czy jest spójna, a także czy zdający dociera do sensów niedosłownych interpretowanego utworu, czy czyta go jedynie na poziomie dosłownym. Koncepcja jest częściowo sprzeczna z utworem, jeśli jedynie we fragmentach (lub fragmencie) znajduje potwierdzenie w tekście. Koncepcja jest całkowicie sprzeczna z utworem, jeśli nawet we fragmentach (lub fragmencie) nie znajduje potwierdzenia w tekście. Koncepcja jest spójna, gdy obejmuje i łączy w całość odszukane przez piszącego sensy utworu. Koncepcja jest niespójna, gdy jest fragmentaryczna, tzn. rekonstruuje pojedyncze sensy cząstkowe (np. z poszczególnych strof tekstu) bez wskazania całościowego sensu utworu, oraz gdy zawiera luźno powiązane, niepowiązane lub wzajemnie wykluczające się odczytania sensu utworu (niesprzeczne z interpretowanym utworem). Brak koncepcji to brak śladów poszukiwania sensu utworu (całościowego i/lub sensów cząstkowych) – praca nie jest interpretacją, a np. streszczeniem. Koncepcja interpretacyjna nie musi stanowić wyodrębnionej części pracy, może wynikać z jej całościowej wymowy. B. Uzasadnienie interpretacji jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne i czy jest pogłębione. Uzasadnienie trafne zawiera wyłącznie powiązane z tekstem argumenty za odczytaniem sensu utworu. Argumenty muszą wynikać ze sfunkcjonalizowanej analizy, to znaczy wywodzić się z formy lub/i treści tekstu. Uzasadnienie jest częściowo trafne, jeśli w pracy – oprócz argumentów niepowiązanych z tekstem lub/i niewynikających ze sfunkcjonalizowanej analizy – został sformułowany przynajmniej jeden argument powiązany z tekstem i wynikający ze sfunkcjonalizowanej analizy. Uzasadnienie jest pogłębione, jeśli znajduje potwierdzenie nie tylko w tekście, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym). Uczeń powinien choć częściowo rozwinąć przywołany kontekst, aby uzasadnić jego pojawienie się. Uzasadnienie jest niepogłębione, gdy zdający przywołuje argumenty tylko z tekstu albo tylko z kontekstu. Wszystkie argumenty muszą być sfunkcjonalizowane. C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na koncepcję interpretacyjną uważa się za usterki, a nie błędy rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja jest oceniana ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez ucznia gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione – językowo i graficznie – części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia koncepcji interpretacyjnej i uzasadniających ją argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń). F. Styl tekstu ocenia się ze względu na stosowność. Styl uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszcza się drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. Styl częściowo stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. Styl jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. Styl wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. Poprawność językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za błędy stylistyczne. H. Poprawność zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę (błędy rażące i nierażące). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego. Rozprawka argumentacyjna – matura rozszerzona (PR) A Określenie problemu B Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu C Poprawność rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F Styl tekstu G Poprawność językowa H Poprawność zapisu 9 Określenie problemu zgodne z tekstem i pełne 9 Stanowisko adekwatne do tekstu i pełne 2 Brak błędów rzeczowych 6 Kompozycja funkcjonalna 2 Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności 4 Styl stosowny 4 Brak błędów lub nieliczne błędy nierażące 4 Zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące. 6 Określenie problemu zgodne z tekstem ale niepełne 6 Stanowisko adekwatne do tekstu, ale niepełne 3 Zaburzenia funkcjonalności kompozycji 1 Znaczne zaburzenia spójności 2 Styl częściowo stosowny 2 Liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 2 Liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 3 Stanowisko jest częściowo adekwatne do problemu podanego w poleceniu 3 Stanowisko częściowo adekwatne do tekstu 0 Brak określonego stanowiska lub problem niezgodny z tekstem 0 Brak stanowiska lub stanowisko nieadekwatne do tekstu 0 Jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych 0 Brak zamysłu kompozycyjnego 0 Wypowiedź niespójna 0 Styl niestosowny 0 Liczne błędy rażące 0 Liczne błędy rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę – zdający otrzymuje 0 punktów. Więcej o kryteriach oceny rozprawki argumentacyjnej z Informatora CKE Objaśnienia dotyczące oceny wypowiedzi argumentacyjnej A. Określenie problemu. Zdający powinien zrozumieć, jaki problem podejmuje autor w przedstawionym fragmencie tekstu oraz sformułować ten problem. Określenie problemu jest oceniane ze względu na to, czy jest zgodne z tekstem i czy jest pełne. Określenie problemu uważa się za pełne, jeśli praca zawiera zarówno odtworzenie problemu (np. w postaci pytania), jak i jego interpretację, czyli umieszczenie tego problemu w odpowiednim kontekście. Interpretacja problemu powinna być uzasadniona (np. wagę problemu można uzasadnić jego historycznymi uwarunkowaniami lub współczesnymi implikacjami). Określenie problemu uważa się za niepełne, jeśli praca nie zawiera interpretacji trafnie rozpoznanego problemu. Określenie problemu uważa się za częściowo zgodne z tekstem, jeśli zdający nie w pełni rozpoznaje problem główny lub wydobywa z tekstu tylko problem drugorzędny. B. Sformułowanie stanowiska zdającego wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu. Uczeń powinien omówić i ocenić rozwiązanie zaproponowane przez autora w przedstawionym tekście. Sformułowanie stanowiska zdającego wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu jest oceniane ze względu na to, czy jest adekwatne do tekstu i czy jest pełne. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu częściowo adekwatne do tekstu zniekształca rozwiązanie proponowane przez autora. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za pełne, gdy zawiera ono odtworzenie rozwiązania przyjętego przez autora tekstu oraz trafne odwołania do innych tekstów kultury uzasadniające stanowisko zdającego. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za niepełne, kiedy brak trafnego odwołania do innych tekstów kultury uzasadniających stanowisko zdającego. C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za usterki, a nie błędy rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez zdającego gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione – językowo i graficznie – części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego sformułowania stanowiska i uzasadniających je argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie i konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. Wagę zaburzenia funkcjonalności ocenia egzaminator na podstawie całości pracy (np. brak zakończenia w pracy, w której uczeń jasno rozwija swoją myśl, uznaje się za niewielkie zaburzenie, natomiast brak rozdzielenia interpretacji problemu od interpretacji rozwiązania lub podważenie w zakończeniu wcześniejszych wywodów – za znaczne zaburzenie). E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń). F. Styl tekstu ocenia się ze względu na stosowność. Styl uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszcza się drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. Styl częściowo stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. Styl jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. Styl wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. Poprawność językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za błędy stylistyczne. H. Poprawność zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę (błędy rażące i nierażące). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego. Rozprawka interpretacja porównawcza utworów poetyckich – matura rozszerzona (PR) A Koncepcja porównywania utworów B Uzasadnienie tezy interpretacyjnej C Poprawność rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F Styl tekstu G Poprawność językowa H Poprawność zapisu 6 Koncepcja niesprzeczna z utworami i spójna 12 Uzasadnienie trafne i pogłębione 2 Brak błędów rzeczowych 6 Kompozycja funkcjonalna 2 Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności 4 Styl stosowny 4 Brak błędów lub nieliczne błędy nierażące 4 Zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące. 4 Koncepcja niesprzeczna z utworami i częściowo spójna 8 Uzasadnienie trafne, ale niepogłębione 2 Styl częściowo stosowny 2 Liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 2 Liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 2 Koncepcja częściowo sprzeczna z utworami 4 Uzasadnienie częściowo trafne 3 Zaburzenia w funkcjonalności kompozycji 1 Znaczne zaburzenia spójności 0 Koncepcja sprzeczna z utworami lub brak koncepcji 0 Brak stanowiska lub stanowisko nieadekwatne do tekstu 0 Jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych 0 Bral zamysłu kompozycyjnego 0 Wypowiedź niespójna 0 Styl niestosowny 0 Liczne błędy rażące 0 Liczne błędy rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska 2 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę – zdający otrzymuje 0 punktów. Więcej o kryteriach oceny rozprawki porównującej dwa utwory poetyckie z Informatora CKE Objaśnienia dotyczące oceny interpretacji porównawczej A. Koncepcja interpretacji porównawczej jest efektem poszukiwania przez zdającego sensów wynikających z zestawienia tekstów i wymaga ustalenia pewnych obszarów porównania, w których szuka się podobieństw i/lub różnic między utworami, a następnie wyciąga z tego wnioski. Koncepcja jest oceniana ze względu na to, czy jest niesprzeczna z utworami i czy jest spójna. Koncepcja jest niesprzeczna z utworami, jeśli znajduje potwierdzenia w obu tekstach, przy czym porównywane obszary są dla tekstów trafne i istotne, a nie drugorzędne. Koncepcja jest częściowo sprzeczna z utworami, jeśli jedynie we fragmentach (lub fragmencie) znajduje potwierdzenie w tekstach lub porównywane obszary są dla tekstów drugorzędne. Koncepcja jest całkowicie sprzeczna z utworami, jeśli nawet we fragmentach (lub fragmencie) nie znajduje potwierdzenia w tekstach. Koncepcja jest spójna, gdy wypowiedź w sposób wystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej obejmuje i łączy w całość sensy obu utworów. Koncepcja jest częściowo spójna, gdy wypowiedź obejmuje i łączy sensy obu utworów, ale w sposób niewystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej. Koncepcja jest niespójna, gdy wypowiedź obejmuje sensy każdego tekstu, ale ich nie łączy (tzn. wypowiedź składa się z dwóch niepowiązanych ze sobą interpretacji). Brak koncepcji to brak wskazania zasady zestawienia utworów. B. Uzasadnienie interpretacji jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne i czy jest pogłębione. Uzasadnienie trafne zawiera wyłącznie powiązane z tekstami argumenty na rzecz odczytania sensów wynikających z zestawienia utworów. Argumenty muszą wynikać ze sfunkcjonalizowanej analizy, to znaczy wywodzić się z formy lub/i treści tekstów. Uzasadnienie jest częściowo trafne, jeśli w pracy – oprócz argumentów niepowiązanych z tekstami lub/i niewynikających ze sfunkcjonalizowanej analizy – pojawi się przynajmniej jeden argument powiązany z tekstami i wynikający ze sfunkcjonalizowanej analizy. Uzasadnienie jest pogłębione, jeśli znajduje potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym). Zdający powinien choć częściowo rozwinąć przywołany kontekst, aby uzasadnić jego pojawienie się. Uzasadnienie jest niepogłębione, gdy wszystkie argumenty są sfunkcjonalizowane, ale zdający przywołał je tylko z tekstów albo tylko z kontekstów. C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na koncepcję interpretacyjną uważa się za usterki, a nie błędy rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez ucznia gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione – językowo i graficznie – części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia koncepcji interpretacyjnej i uzasadniających ją argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń).
Motyw patriotyzmu w literaturze. Mamy dziś XXI wiek, Żyjemy w wolnym, demokratycznym kraju. Wielu z nas docenia to, że zamieszkuje niepodległą Polskę. Jednak miliony Polaków nie doczekało tak wspaniałych chwil. Żyli oni w czasach zaborów (głównie w epokach romantyzmu i pozytywizmu), kiedy "polskość" była zakazana, tępiona
Polskie społeczeństwo – rozbite i podzielone: patrioci gotowi walczyć, i salon, korzystający z przywilejów, jakie daje przebywanie w pobliżu władzy. Nie brakuje oczywistych zdrajców, jak Pelikan czy Doktor, którzy dla zaszczytów gotowi są wyprzeć się swojej narodowości. Ludzie obojętni to sfery salonowe, ale także urzędnicy i wojskowi, przyznający wyższość literaturze francuskiej nad polską. Z drugiej strony mamy patriotów - ludzi próbujących zwrócić uwagę na niedolę więźniów, bezprawie masowych zatrzymań i aresztowań, represje caratu. Nie brak wśród nich ludzi szalonych, gotowych przeprowadzić zamach na Senatora. Zróżnicowanie poglądów oddaje słynne zdanie Piotra Wysockiego porównujące społeczeństwo do zewnętrznej zastygłej lawy i gorejącego wnętrza. Rosjanie – społeczeństwo niejednolite, także podzielone. Karierowicze i oportuniści (jak Senator), oraz jednostki rozumiejące niedolę narodu polskiego (Bestużew). Oczywiście, nieprzychylnych Polsce i Polakom Rosjan jest zdecydowanie więcej, przynajmniej wśród kręgów władzy. Dziady: Lektura: Więźniowie z cz. III są młodymi ludźmi. Pomimo swego wieku są ukształtowani ideologicznie. Kochają ojczyznę. Są niezłomni, nie ulegają torturom ani przesłuchaniom. 105: Agata: Wina i kara: Dziady: Lektura: Na obrzęd Dziadów przywoływane są dusze ludzi, które nie dostąpiły zbawienia. Która część egzaminu maturalnego przeraża Cię najbardziej? Dla wielu licealistów odpowiedź na to pytanie brzmi „rozprawka maturalna z polskiego”. Czy rzeczywiście jest się czego bać? Od razu zaznaczamy, że nie taki diabeł straszny, jak go malują! Wystarczy, że poznasz kilka technik i trików, aby przygotować wypracowanie, które zostanie dobrze ocenione przez egzaminatorów. Dowiedz się więcej!Matura 2022 – rozprawka. Jakie są zasady?Wypracowanie maturalne to nieodzowna część egzaminu z języka polskiego. Jest bardzo ważnym elementem, ponieważ za rozprawkę możesz zyskać aż 50 na 70 wszystkich możliwych punktów! Dlatego nie możesz jej zignorować. Wręcz przeciwnie! Powinieneś postarać się ją napisać najlepiej jak to tylko wiedzieć, że wypracowanie na egzaminie na poziomie podstawowym:nie może być krótsze niż 250 słów – jeżeli liczbawyrazów będzie mniejsza, Twój tekst nadal zostanie oceniony, pod warunkiem, że spełnia wymogi formalne (o których więcej za chwilę),może przyjąć jedną z dwóch form: rozprawki lub interpretacji tekstu poetyckiego. Jednak to ten pierwszy typ tematu jest wybierany przez maturzystów najczęściej;jest tylko jednym z elementów pisemnego egzaminu – poza nim maturzyści rozwiązują też część testową, która sprawdza wiedzę z zakresu literatury oraz języka. Na całość masz 170 minut (niecałe 3 godziny) i to Ty decydujesz, jak podzielisz ten czas. Zrób to mądrze!Jaki może być temat rozprawki na maturze?Zgodnie z obecnymi zasadami, rozprawka na maturze ma na celu sprawdzenie Twojej umiejętności sformułowania stanowiska wobec problemu podanego w poleceniu i jego uzasadnienie. Należy to zrobić w odniesieniu do: fragmentu lektury obowiązkowej, który został podany w zadaniu,jej całości,jednego, dodatkowego tekstu jest oczywiście jednoznacznie powiedzieć, jaki temat rozprawki pojawi się na najbliższej maturze. Jednak najczęściej pojawiają się „Lalka” B. Prusa, „Dziady” A. Mickiewicza czy „Wesele” S. Wyspiańskiego. Dlatego te lektury warto mieć szczególnie „wykute na blachę”.A co z dodatkowym tekstem kultury, do którego możesz się odnieść? Może to być inna pozycja z zakresu lektur obowiązkowych, jak i dowolne inne dzieło literackie, ale nie tylko! Za tekst kultury uznaje się również spektakle teatralne, dzieła kinematograficzne, piosenki, rzeźby czy obrazy. Ważne, aby wybrane przez Ciebie dzieło miało wysoką wartość artystyczną, a przede wszystkim dobrze nawiązywało do tematu wypracowania. Jak napisać dobrą rozprawkę na maturze z polskiego?Dobra rozprawka maturalna to taka, która przede wszystkim:jest napisana na temat – stanowi odpowiedź na pytanie zadane w poleceniu,jest uporządkowana pod kątem struktury – ma wyraźnie zaznaczone wstęp, rozwinięcie oraz zakończenie,zawiera tezę oraz argumenty popierające ją, które bazują na wskazanej lekturze oraz jednym innym tekście,jest wolna od tzw. błędów kardynalnych – tzn. rażących, które „przekreślają” całą wartość merytoryczną wypracowania. Jeśli taki popełnisz, a więc np. napiszesz, że autorem „Dziadów” jest Juliusz Słowacki albo że bohaterem „Lalki” jest Andrzej Kmicic, Twoja praca może zostać zupełnie zdyskwalifikowana!Spełnienie tych podstawowych wymogów wcale nie jest trudne, nawet jeżeli nie masz dużych umiejętności literackich. Jak to zrobić?Krok 1 Zacznij od dokładnego przeczytania tematu rozprawkiNajczęściej jest to konkretne pytanie problemowe, do którego łatwo można postawić tezę. Przykładowe tematy, które pojawiły się w ostatnich latach, to:„Czym dla człowieka może być wolność?” (W nawiązaniu do „Dziadów cz. III”)„Jak wprowadzenie elementów fantastycznych wpływa na przesłanie utworu?” (Odniesienie do „Wesela”)„Tęsknota – siła niszcząca czy budująca ludzkie życie?” (Odniesienie do „Lalki”).To pytanie przewodnie jest dla Ciebie kluczowym drogowskazem. Na nie masz odpowiedzieć w swoim wypracowaniu. W odniesieniu do niego ma wybrzmieć Twoja 2 Przeczytaj tekst źródłowy pod kątem tematu rozprawkiPoszukaj w przytoczonym fragmencie elementów, które nawiązują do zadanej tematyki. Przykładowo, jeżeli tematem był wpływ motywów fantastycznych na przesłanie utworu, poszukaj ich w tekście, na którym masz bazować. Zastanów się nad ich symboliką. Możesz zaznaczyć w tekście te partie, które najlepiej nawiązują do jeżeli tekst wydaje Ci się niezrozumiały, przeczytaj go po raz kolejny. Kiedy opadnie pierwszy stres, na pewno będzie Ci łatwiej odnaleźć sens w 3 Postaw tezę nawiązującą do tematu rozprawkiTo najważniejszy element, o którym musisz zadecydować, zanim jeszcze zaczniesz pisać. Kontynuując przytoczony już przykład o elementach fantastycznych w dziele literackim, Twoja teza może brzmieć np. „Elementy fantastyczne pozwalają lepiej zrozumieć przesłanie utworu, ponieważ nawiązują do dobrze znanych symboli”.Krok 4 Pomyśl, jak możesz uzasadnić swoją tezęTezę musisz uzasadnić, podpierając ją przykładami z tekstów kultury. Potrzebne Ci są zasadniczo trzy takie argumenty:z zacytowanego fragmentu dzieła literackiego,z całego utworu, który jest cytowaną lekturą obowiązkową (chociaż te dwa elementy możesz połączyć w ramach jednego, bardziej rozbudowanego argumentu – tak, aby było widać, że znasz całą treść omawianej książki),z innego tekstu przypadku omawianego tematu możesz się odnieść zarówno do innych dzieł literackich – np. do „Dziadów cz. IV” A. Mickiewicza czy do „Balladyny” Słowackiego, ale także do innych tekstów kultury – ot, na przykład do ulubionej powieści fantasy, a nawet do… serialu, choćby do „Gry o tron”. Musisz to jednak zrobić tak, aby podbudować swoją 5 Zabierz się do pisania!Punkty 1-4 z powyższej listy warto wykonać jeszcze przed rozpoczęciem pisania rozprawki maturalnej. Wykorzystaj kartki przeznaczone na notatki i sporządź krótki konspekt swojego tekstu – wypisując tam swoją tezę oraz argumenty. Tak powstanie dobry „szkielet” wypracowania, który będzie Ci łatwiej przełożyć na uporządkowaną, spójną przy tym, że:we wstępie warto zawrzeć ogólne przemyślenia dotyczące tematu – to dobre miejsce np. na nawiązanie do filozofii. W tym fragmencie należy także zawrzeć tezę;rozwinięcie powinno mieć co najmniej 2-3 akapity. Każdy z nich powinien być przedstawieniem jednego argumentu popierającego tezę. Odwołuj się w nich do konkretnych przykładów z dzieł literackich czy tekstów kultury,zakończenie to podsumowanie Twoich rozważań, w którym warto się jeszcze raz odwołać do postawionej na wstępie zapominaj również, że ważne są:poprawność językowa – zwróć uwagę na ortografię i interpunkcję. Jeżeli obawiasz się błędów gramatycznych, twórz krótkie zdania – w nich trudniej o popełnienie błędu!styl językowy – unikaj potocznych wyrażeń oraz „kalek językowych” w stylu „moim pierwszym argumentem jest…”, „moja teza brzmi…” zatem widzisz, dobry plan na rozprawkę maturalną to podstawa. Poćwicz pisanie takich wypracowań i przekonaj się, że praktyka czyni mistrza. Powodzenia!
Człowiek jest istotą społeczną i odkąd tylko wyodrębnił się ze świata zwierząt, zaczął tworzyć zalążki przyszłych społeczeństw. Sprawia to, że styl jego życia nie jest tylko i wyłącznie uzależniony od jego woli, ale jest także podporządkowany regułom, jakie przyjmuje grupa.
Kluczem do zrozumienia dramatu i jego idei jest postać Gustawa – Konrada, nawiązującego również do dwu pozostałych części Dziadów. Jest on symbolem przezwyciężenia marazmu i dramatu osobistego w imię sprawy nadrzędnej, jaką jest wyzwolenie i wolność kraju. Bohater przechodzi przeobrażenie – z Gustawa staje się Konradem. Jawi się czytelnikowi jako postać bardzo samotna, wrażliwa, ukształtowana poetycko. Czuje się kimś wyższym, wyjątkowym, emanuje z niego wewnętrzna siła. Staje się przez to uosobieniem całego cierpiącego i walczącego narodu. Stając przed Bogiem w imieniu wszystkich rodaków decyduje się na pojedynek, który przegrywa. Mickiewicz za przyczynę porażki wskazuje pychę Konrada, której przeciwstawia pokorę księdza Piotra. Główne wątki w III części Dziadów - Watek patriotyczny – martyrologia Polaków, prześladowania przez zaborców, opór i walka o wolność; - Mesjanizm narodowy – wątek ten da się zamknąć w haśle: „Polska Chrystusem narodów”; - Wątek buntu bohatera przeciw Bogu – zawarty w Wielkiej Improwizacji, Konrad stał się w niej reprezentantem mesjanizmu indywidualnego; - Watek oceny polskiego społeczeństwa – zawiera porównanie Polaków do „lawy”; - Wątek oceny społeczeństwa rosyjskiego – zawarta w kilku scenach, scenie snu Senatora oraz w Ostatnia, III już cześć Dziadów, powstała 10 lat później niż dwie pozostałe, tj. w 1832 roku. Są to tzw. Dziady drezdeńskie. W założeniu miał to być utwór rehabilitujący pisarza za to, iż nie brał on udziału w walkach powstańczych (powstanie listopadowe). Ponadto Mickiewicz korzystał z wydarzeń, które wiązały się z procesem filomatów, jaki toczył się w latach 1823 – 1824. Sam został wtedy oskarżony i uznany za... więcejStruktura III części Dziadów Czas wydarzeń – 1 listopada 1823 – 1824 Opisuje konspiracyjną działalność młodzieży na Uniwersytecie w Wilnie. Miejsce akcji – Wilno, Rosja, Warszawa III część Dziadów zbudowana jest z Prologu, 9 scen oraz Ustępu, w którym znajdujemy utwór Do przyjaciół Moskali oraz Drogę do Rosji. Prolog – Odnajdujemy w nim tzw. plan oniryczny, w którym poznajemy Gustawa, znajdującego się w więziennej celi.... więcejMartyrologia narodu polskiego w III części Dziadów Wizję cierpienia Polaków Mickiewicz zamieścił w kilku scenach, w scenie więziennej, czy też scenie balu u Senatora. Już od początku III części dzieła wiemy, iż jest to utwór opisujący narodowe męczeństwo. Mickiewicz już w przedmowie napisał, iż cierpienie jest nieodłącznie związane z Polską i Polakami. Prześladowania zwiększyły się jeszcze wraz z rozpoczęciem działalności przez Nowosilcowa. Autor zadawał tym samym... więcejObraz społeczeństwa rosyjskiego w III części Dziadów (Ustęp; Do przyjaciół Moskali) Mickiewicz rysuje zróżnicowaną wizję społeczeństwa rosyjskiego. Są wśród nich sprzedawczyki, tchórze i zwyczajni zbrodniarze, ale są także i prawdziwi rosyjscy patrioci. W grupie pierwszej, czyli wśród lojalnych wobec cara, znajdował się senator Nowosilcow, człowiek mściwy, bezwzględny, usłużny carowi. W grupie tej znalazł się również szambelan Leon Bajkow, chcący przypodobać się Senatorowi, przyjmujący postawę... więcejObraz polskiego społeczeństwa zawarty w scenach Salon warszawski i Pan Senator w III części Dziadów Obraz, jaki wyłania się z tej sceny, dzieli wyraźnie Polaków na dwie grupy – na prawdziwych patriotów oraz na sprzedawczyków, którzy oportunistycznie zaprzedali się zaborcy. Pierwsi stoją przy drzwiach, są to młodzi studenci oraz kilku starszych ludzi. Grupa druga natomiast zasiada przy stolikach – to elita, piękne damy, carscy urzędnicy i oficerowie. Różnią się oni jednak nie tylko pozycją społeczną, którą widać... więcejMała improwizacja III części Dziadów – interpretacjaImprowizacja – to utwór wygłoszony bez wcześniejszego przygotowania, pod wpływem chwili i części improwizacji, które Mickiewicz umieścił w III części swojego dzieła, uważane są za wielkie osiągnięcie polskiego romantyzmu. Konrad, w I części monologu, jest uosobieniem twórczej potęgi, wyraża również dramat samotnego poety, który nie potrafi do końca nadać kształt swoim myślom. II część ukazuje... więcejWielka Improwizacja w III części Dziadów – interpretacja Konrad, jako figura idealnego, romantycznego poety, posługiwał się również chętnie improwizacją, w czasie której mógł dać upust swojemu natchnieniu i pod wpływem chwilowego napływu weny wygłosić niezwykle przejmujący monolog. Słowa wypowiedziane w tej części dzieła przez Konrada stanowią apogeum jego pychy i poczucia wyższości nad innymi. To tutaj romantyczny poeta ogłosił wszystkim swoje poglądy dotyczące Boga,... więcejWidzenie księdza Piotra w III części Dziadów – interpretacja Bóg, który w Wielkiej Improwizacji nie odpowiedział Konradowi, w tej scenie przemówił do pokornego księdza Piotra, mówiącego o sobie, że jest prochem. W scenie tej ksiądz Piotr upokorzył się przed Stwórcą:Ja, proch będę z Panem nagrodę za jego pokorę Bóg zesłał mu przyszłą, profetyczną wizję Polski. W swym widzeniu ksiądz Piotr ujrzał kibitki, wiozące na Syberię polskich patriotów. Wśród nich... więcejUniwersalizm przesłania III części Dziadów O tym, iż mickiewiczowskie Dziady są dziełem uniwersalnym, ponadczasowym nie trzeba nikogo długo przekonywać. Z czego to jednak wynika? III część Dziadów jest wyrazem najgłębszych patriotycznych uczuć, obrazem cierpienia narodu w niewoli oraz obrazem walki z zaborcą, czyli zewnętrznym wrogiem kraju. Zawierają również wzór osobowy Polaka – patrioty, Mesjasza narodu, który przewodzi Polsce, dążąc do jej dobra i... więcej

II część „Dziadów” Adama Mickiewicza przekazuje w swojej treści wiele pożytecznych nauk i przestróg. Przedstawiony przez poetę korowód zjaw to swoista panorama postaw życiowych, prowadzących do pośmiertnego cierpienia. Myślę, że najważniejszą zawartą w tej części utworu nauką jest nauka wypływająca z historii Złego Pana.

>>> Matura 2019 z języka polskiego. Temat rozprawki łatwy, czytanie ze zrozumieniem trudniejsze. Odpowiedzi i arkusze CKE Dzisiaj maturzyści zmagają się z zadaniami z języka polskiego. Oprócz zadań standardowo mieli do wyboru dwa tematy wypracowań. Temat 1: Czym dla człowieka może być wolność? Rozważ problem i uzasadnij zdanie odwołując się do fragmentu Dziadów cz. III, całego dramatu Adama Mickiewicza oraz wybranego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów. Adam MickiewiczDziady cz. III WIĘZIEŃ (budzi się strudzony i patrzy w okno — ranek)Tajemnica, Noc, Nauka, MędrzecNocy cicha, gdy wschodzisz, kto ciebie zapyta,Skąd przychodzisz; gdy gwiazdy przed sobą rozsiejesz,Kto z tych gwiazd tajnie przyszłej drogi twej wyczyta![...]Czyż nie umiem rozróżnić marzeń od pamięci?Chyba mnie wmówią, że moje więzienieJest tylko wspomnienie. Mówią, że senne czucie rozkoszy i kaźniJest tylko grą wyobraźni; —Głupi! zaledwie z wieści wyobraźnią znająI nam wieszczom o niej bają!Bywałem w niej, zmierzyłem lepiej jej przestrzenieI wiem, że leży za jej granicą — dzień będzie nocą, rozkosz będzie kaźnią,Niż sen będzie pamięcią, mara wyobraźnią. Lecz ja znam, co być wolnym z łaski zdejmą mi tylko z rąk i nóg kajdany,Ale wtłoczą na duszę — ja będę wygnany!Błąkać się w cudzoziemców, w nieprzyjaciół tłumie,Ja śpiewak[11], — i nikt z mojej pieśni nie zrozumieNic — oprócz niekształtnego i marnego tej jednej broni z rąk mi nie wydarły,Ale mi ją zepsuto, przełamano w ręku;Żywy, zostanę dla mej ojczyzny umarły,I myśl legnie zamknięta w duszy mojej cieniu,Jako dyjament w brudnym zawarty kamieniu. Temat 2: Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów. Anna ŚwirszczyńskaSamotność Samotność,ogromna perła samotności,w niej się się rozprzestrzenia,w niej źródło matka sama, a więc jestem za niczym, a więc mogę być bez esencji,esencja bez egzystencji, czysta jak to, czego nie ma,bezpieczna jak platońska idea,bogata jak się wyciągam ręcedo tysiąca moich wspaniałych stać się pianą na morzui osiągnąć jej szczęście meduzą i mieć na własnośćcałą śliczność ptakiem z jego szczęściem lotu,albo kamieniem z jego szczęściem wieczności,albo drogą sama, jestem chroni sama, a więc mnie nie ma,nie ma mnie, a więc istniejędoskonale jak doskonałość,rozmaicie jak przyjdą ludzie. Dadzą miskórę, kolor oczu, płeć i przeszłość i przyszłośćgatunku homo sapiens. Sonda: Matura 2019 z języka polskiego była... Liczba głosów: 1380 Matura 2019 z języka polskiego. Opinie maturzystów III LO w Lublinie

Otwórz galerię. Ich teksty miały na celu podtrzymanie ducha w narodzie ciemiężonym przez zaborców. I jako takie przeszły do kanonu literatury. Za najważniejsze przykłady z motywem patriotycznym śmiało można uznać "Pana Tadeusza", "Dziady", "Kordiana" czy "Wesele".

•Utwór powstał w 1832 r. w Dreźnie; opublikowany w Paryżu jako IV tom „Poezji”, •dedykacja-> Adam Mickiewicz stawia poetycki pomnik swoim przyjaciołom: Janowi Sobolewskiemu, Cyprianowi Daszkiewiczowi, Feliksowi Kołakowskiemu oraz innym patriotom, którzy byli prześladowani. Nazywa ich „narodowej sprawy męczennikami”•akcja -> od 1 listopada 1823 r. („narodzenie” się Konrada) do 1 listopada 1824 r. (noc dziadów na cmentarzu w scenie IX) •miejsca akcji -> klasztor ojców Bazylianów w Wilnie, pałac Senatora w Wilnie, Warszawa, cmentarz, „dom pod Lwowem”•dramat narodowy, •mesjanizm narodowy i indywidualny, •sąd nad społeczeństwem polskim, •postawa Konrada - prometeizm •patriotyzm, •martyrologia narodu polskiego, •podkreślenie wartości buntu i walki •rola poezji, sztuki •mesjanizm - idea głosząca zbawienie ludzkości za sprawą wybrańca lub wybranej przez Boga grupy, narodu •martyrologia - obrazy męczeństwa, cierpień, okrutnych i krwawych prześladowań •profetyzm - prorocze widzenie przyszłości •improwizacja - spontaniczna wypowiedź o walorach artystycznych bez przygotowania •prometeizm - postawa wybitnej jednostki podejmującej walkę z Bogiem
Cele:1. Wiem, co to jest wypowiedź argumentacyjna.2. Umiem określić , jaka jest kompozycja wypowiedzi argumentacyjnej.3. Wymieniam rodzaje argumentów. WYPOWIEDŹ ARGUMENTACYJNA - ma na celu uzasadnienie określonego twierdzenia. Po przedstawieniu głównej tezy należy użyć argumentów, które ją potwierdzą i przekonają odbiorców.
Dzień dobry, gorąco zachęcam Państwa do zapoznania się z moją notatką. Jest to opracowanie dzieła naszego wieszcza narodowego- Adama Mickiewicza- III części “Dziadów”. W notatce znajdziecie Państwo opracowanie każdej sceny, a także cechy dramatu romantycznego i cechy Konrada, jako bohatera romantycznego. Nie zabrakło również odpowiedzi na pytanie, co czyni “Dziady” cyklem. Zapraszam do lektury. Nadesłała: Karolina Poprzedni post Notatka - Średniowiecze 16 kwietnia 2021 Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Ustawienia cookieAkeptujUstawienia cookie i polityka prywatności
mrim8L4.
  • z689upxd3y.pages.dev/4
  • z689upxd3y.pages.dev/38
  • z689upxd3y.pages.dev/27
  • z689upxd3y.pages.dev/87
  • z689upxd3y.pages.dev/41
  • z689upxd3y.pages.dev/36
  • z689upxd3y.pages.dev/99
  • z689upxd3y.pages.dev/24

    • dziady cz 3 rozprawka maturalna